Explore
Also Available in:

Młody Saturn

Autor
Tłumacz Andrew Ostapowicz

NASA8908saturn

W swej suicie symfonicznej ‘Planety’ Gustav Holst zatytułował piątą część „Saturn, Nosiciel Starości”. Na ludzką miarę kilka tysięcy lat, byłoby sędziwą starością, ale naukowcy twierdzą, że ta planeta jest o wiele starsza, 4.5 miliarda lat. Sonda kosmiczna Cassini, która krąży wokół Saturna od r. 2004 powoduje, że trudno uwierzyć w taki wiek. Niezależne szeregi dowodów wskazują na wiek o wiele młodszy.

Cassini-Huygens1 to najbardziej nowoczesna sonda kosmiczna dla badań planet zewnętrznych. W ciągu 14 lat mojej pracy nad tym projektem miałem możliwość osobiście słyszeć o zmaganiach czołowych naukowców świata w badaniach nad planetami, gdy starali się podtrzymać stary wiek Saturna. Słyszałem przepowiednie przed startem i śledziłem rzeczywistość, gdy rzeki danych napływały z Saturna, jego księżyców i pierścieni. Oto krótka lista zjawisk, które stawiają mocną górną granicę wieku systemu Saturna.

Enceladus. Było to już znane od 2005, że Enceladus okazał się poważnym wyzwaniem dla twierdzeń o starym wieku Saturna. Ten mały księżyc o średnicy 500km wyrzucał z gejzerów na swym południowym biegunie silne wybuchy wody, lodu, pyłu i gazu. W marcu r. 2011 odkryto jeszcze gorszy problem dla utrzymujących jego stary wiek: ciepło emanujące z Enceladusa zostało zmierzone jako 15.8 gigawatów – dziesięć razy więcej niż poprzednie oszacowania.2 Prace naukowe z r. 2007 i 2008 przyznały, że nie ma znanej kombinacji czynników, które by mogły utrzymywać taką aktywność przez miliardy lat.3 Owe wybuchy Enceladusa to istne fontanny młodości.

Główne pierścienie. Pierścienie Saturna nie są spokojnymi, gładkimi pasami, jak się to wydaje. Są on dynamiczne! Znajdują się pod ciągłym bombardowaniem wiatru słonecznego, ciśnieniem promieniowania słonecznego, pchane są przez gaz, poddane wewnętrznym kolizjom i mikro-meteorytom. Naukowcy zanotowali nawet fale radiowe pochodzące z uderzeń meteorytów,4 a widoczne ‘szprychy’ mogą być ich śladami. Mimo to ich lód jest zdumiewająco czysty w porównaniu z przewidywanymi zanieczyszczeniami gromadzącymi się przez owe miliardy lat.5 Niedawno naukowcy znaleźli ślad uderzenia komety ważącej miliard ton, która musiała uderzyć w pierścienie w latach 1980.6 Jak rzadkie może to być?

Naukowcy starali się podtrzymywać stary wiek pierścieni twierdząc, że lód w jakiś sposób zostaje odnawiany, albo, że pierścienie są bardziej masywne niż się wydają ( to tylko pomaga w przypadku pierścienia B, o największej gęstości).7 Większość naukowców jednak pogodziła się z faktem, że pierścienie wydają się być młode.5,7 Aby podtrzymać swe przekonanie o miliardach lat, niektórzy proponują, że pierścienie powstały długo później niż sam Saturn przez jakiś szczęśliwy przypadek.8 Takie ad hoc wyjaśnienia wymagają bardzo nieprawdopodobnych okoliczności.

Nikłe pierścienie. Oprócz widzialnych pierścieni Saturn posiada także: 1) nikły pierścień F, stale orany przez Prometeusza, jeden z tzw. księżyców pasterskich. 2) szereg kruchych łuków w pierścieniu G,9 3) nowo odkryty pierścień Phoebe, który obraca się wokół Saturna w odwrotnym kierunku10, a także 4) nikły pierścień E utworzony z 10% z cząsteczek ulatniających się z Enceladusa.11 Gdy sonda zbliżała się do Saturna zanotowano ‘wybuch’ w pierścieniu E (prawdopodobnie z Enceladusa),12 który rozprzestrzenił w ciągu czterech miesięcy więcej masy niż wszystkie cząsteczki o rozmiarach mikrona w całym pierścieniu.13 Jak często zdarza się coś podobnego? Jeśli nie jest to rzadkie, przedstawia dynamiczny, niszczycielski proces. Wydaje się, że żaden z tych delikatnych pierścieni nie mógł istnieć nawet drobną część okresu istnienia głównych pierścieni, a te już i tak wydają się młode.

Saturn. Saturn ma niesamowicie silne burze błyskawic, zorze, ogromny wir na biegunie południowym, który mógłby prawie pochłonąć Ziemię14 i przedziwny, sześciokątny układ chmur na biegunie północnym.15 Co więcej pole magnetyczne Saturna sprzeciwia się ewolucjonistycznej teorii dynama, gdyż zgadza się prawie idealnie z osią obrotu. Magnetosfera okazała się pełna naładowanych cząsteczek pochodzących z gejzerów Enceladusa, co z kolei ma wpływ na obroty pola magnetycznego.16 Jest to godne uwagi, że ten maleńki księżyc powoduje dający się zmierzyć efekt na planecie o masie 5 milionów razy większej – to tak jakby ogon merdał psem!

Japet. Księżyc ten o średnicy 1460km jest czarny jak węgiel po jednej, wiodącej stronie i biały jak śnieg po drugiej. Różnica ta, zauważona przez jego odkrywcę Jean-Dominique Cassiniego w r. 1672, w .r 1981pozostawała nadal tajemnicą dla uczonych pracujących nad misją sond Voyager 1 i 2. Została ona rozwiązana za pomocą danych z sondy Cassini. Ale co za rozwiązanie! Zdjęcia ze zbliżenia w r. 2007 pokazały, że ciemna materia musi pochodzić z poza księżyca; ale jeszcze bardziej zdumiewa nieodwracalna migracja jasnego stałego dwutlenku węgla, powodowana przez ciepło wchłaniane przez otaczającą ciemną materię. Proces ten powoduje sublimację ‘suchego lodu’ dwutlenku węgla i przenoszenie go na ciemną stronę, oraz z jednego bieguna na drugi.17 W czasie każdej orbity Saturna, trwającej 29.5 lat ziemskich około 12% tego przenoszącego się suchego lodu ulatnia się w przestrzeń.18 Jeśli by nawet początkowa grubość warstwy suchego lodu wynosiła 5 km, wszystek byłby już znikł w jedną trzecią zakładanego wieku 4.5 miliarda lat.

Inną zagadką Japeta jest łańcuch górski okrążający większość równika, wznoszący się miejscami do 19 km ponad otaczające go równiny. Próby wytłumaczenia tego według ewolucji wymagałyby nieprawdopodobnie szybkiego zwolnienia obrotów Japeta,19 lub też runięcia pierścienia. Rea, podobnego rozmiaru księżyc Saturna, ma na równiku szramy, które mogą być rezultatem runięcia pierścienia,20 ale nie są one tak masywne jak góry Japeta.

Atmosfera Tytana. Podobnie jak Ziemia, Tytan, inny z księżyców Saturna, posiada atmosferę składającą się głównie z azotu, ale w odróżnieniu od Ziemi, ma też jako jeden z głównych składników metan (znany na Ziemi jako ‘gaz naturalny’).Metan ten tworzy jakby „nakrycie przestrzenne” utrzymujące azot w postaci gazu. Ale metanu cały czas ubywa przez ulatnianie się w przestrzeń i absorpcję w powierzchni. Od czasu sondy Voyager, uczeni badający atmosferę wiedzieli, że wiatr słoneczny powoduje ubywanie metanu, przetwarzając go w mgły i inne substancje, które nie mogą być z powrotem przemienione w metan. Gdy ten ubytek dojdzie do punktu krytycznego, cały azot zamarznie i spadnie katastrofalnie na powierzchnię. Oczywiście to się jeszcze nie stało. Naukowcy oszacowali górną granicę wieku atmosfery Tytana na 10 milionów lat.21

8908Saturn-age-problems

Powierzchnia Tytana. Wiatr słoneczny jonizuje atmosferyczny metan, powodując łączenie się w inne węglowodory, głównie etan (C2H6). Etan, który jest cieczą w temperaturach Tytana, powinien, według kalkulacji z lat 1890, w czasie owych 4.5 miliardów skroplić się i zebrać na powierzchni w ocean o głębokości kilku kilometrów.22 Jednak sonda Huygens wylądowała w styczniu 2005 z głuchym uderzeniem na wilgotnym dnie jeziora. To historyczne lądowanie dało dowód ‘na miejscu’, że owe przepowiednie oparte na długim czasie były błędne.

Orbiter i lądownik tego projektu znalazły, że Tytan był opleciony wydmami brudnego lodu, pocięty korytami rzek, ale miał tylko sześć kraterów uderzeniowych – co było zdumiewające dla tak wielkiego księżyca. Znaleziono także jeziora w regionach biegunowych, zarówno na północy, jak i na południu, ale największe z nich na południu, jak stwierdzono ostatnio, szybko wyparowuje, teraz gdy Saturn przechodzi od równonocy do przesilenia letniego.23 Ulewy metanowe widziane w zeszłym roku wskazują na cykle pogody, które nie pozostawiły dowodów miliardów lat odkładających się węglowodorów.

Te i inne dowody stawiają mocną górną granicę dla wieku systemu Saturna. Wiele z nich nie przekracza 100 milionów, inne 10 milionów lat albo mniej. Nie oznacza to, że Saturn liczy sobie tyle lat – może być dużo młodszy, włączając w to biblijną skalę kilku tysięcy lat. Żeby zilustrować problem, jaki mają tu ewolucjoniści, używam czasem liny o długości 45 stóp, którą rozciągam przed publicznością. Jeśli ta lina przedstawia 4.5 miliarda lat, to 100 milionów jest tylko jedną stopą tej liny. Co stało się z pozostałymi 44 stopami? Czy w ogóle istniały?

Wierzący Biblii nie mogą na tej podstawie udowodnić, że Saturn mieści się w czasie podanym w Księdze Rodzaju; weź jednak to pod uwagę: udowodnienie fałszu 4.5 miliarda lat jest równoznaczne z udowodnieniem fałszu darwinowskiej ewolucji i ‘geologicznej skali czasu’. A za tym przychodzi cały szereg nowych pytań – pytań, które najlepiej jest rozważać z pozycji inteligentnego projektu, a najlepsze odpowiedzi na nie daje Słowo samego Stworzyciela.

Przypisy

  1. Ten statek kosmiczny składa się z orbitera Cassini zaprojetkowanego przez NASA, oraz sondy Huygens, zaprojektowanej przez European Space Agency (Europejską Agencję Przestrzeni). Wróć to tekstu.
  2. JPL (Jet Propulsion Laboratory News Release), 3 March 2011, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20110307; Creation-Evolution Headlines (CEH), 7 March 2011, creationsafaris.com/crev201103.htm#20110307b. Wróć to tekstu.
  3. Icarus 187(2):569–570, 2007; www.space.com/5528-frigid-future-ocean-saturn-moon.html, 19 June 2008; CEH, creationsafaris.com/crev200806.htm#20080619a. Wróć to tekstu.
  4. NASA Space Telescope discovers largest ring around Saturn, saturn.jpl.nasa.gov, 6 October 2009. Wróć to tekstu.
  5. JPL 12 December 2007, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20071212, CEH, creationsafaris.com/crev200712.htm#20071213a, 13 December 2007. Wróć to tekstu.
  6. JPL image caption 31 March 2011, photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA12820. Wróć to tekstu.
  7. Cuzzi et al., An evolving view of Saturn’s dynamic rings, Science 327(5972):1470–1475, 2010; CEH, creationsafaris.com/crev201003.htm#20100319a, 19 March 2010. Wróć to tekstu.
  8. JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20101212, 12 December 2010. Wróć to tekstu.
  9. JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20080905, 5 September 2008. Wróć to tekstu.
  10. JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20091006/, 6 October 2009; CEH, creationsafaris.com/crev200910.htm#20091007a, 7 October 2009. Wróć to tekstu.
  11. JPL news, www.jpl.nasa.gov/news/features.cfm?feature=1597, 7 February 2008. Wróć to tekstu.
  12. JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/cassinifeatures/feature20060629, 29 June 2006; CEH, creationsafaris.com/crev200607.htm#20060711a. Wróć to tekstu.
  13. Science Daily, www.sciencedaily.com/releases/2004/12/041219140119.htm, 31 December 2004; CEH, creationsafaris.com/crev200407.htm#solsys122, 2 July 2004. Wróć to tekstu.
  14. www.space.com/5183-saturn-storm-hurricane-features.html, 27 March 2008. Wróć to tekstu.
  15. JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20091209, 9 December 2009. Wróć to tekstu.
  16. JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/20081215enceladusactivity, 15 December 2008. Wróć to tekstu.
  17. Southwest Research Institute News, www.swri.org/9what/releases/2009/Iapetus.htm 10 December 2009; CEH, creationsafaris.com/crev200912.htm#20091214a, 14 December 2009. Wróć to tekstu.
  18. Palmer, E.E. and Brown, R.H., The stability and transport of carbon dioxide on Iapetus, Icarus 195(1):434–446, 2008; CEH, 5 May 2008, creationsafaris.com/crev200805.htm#20080505a. Wróć to tekstu.
  19. Kerr, R.A., Planetary science: how Saturn’s icy moons get a (geologic) life, Science 311(5757):29, 2006; CEH, creationsafaris.com/crev200602.htm#20060206a, 6 February 2006; CEH, creationsafaris.com/crev200603.htm#20060301a, 1 March 2006. Wróć to tekstu.
  20. Paul Schenk’s blog entry for 25 February 2010, stereomoons.blogspot.com/2010/02/rheas-blue-streaks-rings-and-other.html; JPL, saturn.jpl.nasa.gov/news/newsreleases/newsrelease20101007 7 October 2010; CEH, creationsafaris.com/crev201010.htm#20101020b 20 October 2010. Wróć to tekstu.
  21. Space Science Institute press release, Feb 2009, ciclops.org/view/5471/cassini_finds_hydrocarbon_rains_may_fill_titan_lakes; personal communication with Dr. Sushil Atreya, 2001; Atreya’s paper: Titan’s Methane Cycle, Planetary and Space Science 54:1177–1187, 2006. See also Passage to a Ringed World (NASA SP-533, 1997, p. 33); CEH, creationsafaris.com/crev200902.htm#20090202a, 2 February 2009. Wróć to tekstu.
  22. The New Solar System, 4th ed., Cambridge Press, 1999, p. 282. Wróć to tekstu.
  23. Turtle et al., Shoreline retreat at Titan’s Ontario Lacus and Arrakis Planitia from Cassini Imaging Science Subsystem Observations, Icarus, S0019-1035(11)00054-6, 2011; CEH, creationsafaris.com/crev201102.htm#20110219a 19 February 2011. Wróć to tekstu.

Helpful Resources