Explore
Also Available in:

Pemë suedeze, më të vjetra sesa universi?

Një shqyrtim më nga afër i një pretendimi për pemët më të vjetra të botës – gjoja më të vjetra sesa data biblike e krijimit.

nga Carl Wieland

Fotografi Wikipedia Norway spruce
A është bredhi i Norvegjisë më i vjetër sesa krijimi?

Një grup pemësh i zbuluar në malet e Suedisë perëndimore pretendohet të jenë pemët më të vjetra të gjalla në botë. Me ‘datën’ e pretenduar prej 8,000 vjetësh, pemët (të cilat për ironi quhen ‘bredha norvegjezë’) jo vetëm se do të kishin ekzistuar mijëra vjet para datës biblike të Përmbytjes mbarëbotërore, por madje edhe rreth 2,000 vjet para vetë datës së krijimit.

Meqenëse jemi mësuar me ‘pretendime datuese’ për miliona vjet, mund të tundohemi këtu të themi, “E pastaj?” Në fund të fundit, ky pretendim bie ndesh me Biblën vetëm për nja dy mijë vjet.

Mirëpo arsyeja përse i përgjigjemi këtij artikulli është që shumica e lexuesve të artikullit në media që bën bujë për këtë pretendim1 kanë të ngjarë të kujtojnë automatikisht që kjo moshë është përcaktuar me anë të numërimit të unazave vitore të rritjes. Ky proces duket si një mënyrë e pagabueshme për të përcaktuar moshën, me shumë më pak presupozime dhe pasiguri sesa datimi radiometrik.

Dhe në kundërshti me deklaratat e disa ‘biblioskeptikëve’, deklaratat e Biblës duhet t’ia dalin me sukses (edhe në fakt dalin) ndaj shqyrtimit përballë të dhënave të botës reale. Në qoftë se Bibla do të ishte e gabuar lidhur me historitë e saj faktike, si mund të besohej lidhur me pretendimet e saj për fatin tonë të përjetshëm (krahaso me Gjoni 3:12)?

Kështu, për çfarë bëhet fjala?

Është zbuluar tashmë që një pemë mund të hedhë më shumë se një shtresë ‘vitore’ në vit. Pavarësisht nga kjo, kur artikulli shqyrtohet me hollësi, duket se mosha nuk u përcaktua nëpërmjet unazave të pemëve, por nëpërmjet datimit me karbon-14, me të gjitha burimet e tij të njohura të gabimeve, të mos përmendim dhe presupozimet.

Pemë të gjalla, të datuara me C-14?

Fotografi stock.xchng Red wood
Numërimi i unazave të rritjes tregon që sekuojat e Kalifornisë, të cilat njihen edhe si drukuqët gjigantë, përfshijnë disa nga pemët më të vjetra të gjalla të njohura të botës. Megjithatë këto pretendime të fundit suedeze nuk kanë të bëjnë me datimin nëpërmjet unazave të pemëve.

Por edhe kjo është mjaft e çuditshme. Tërë metodologjia e datimit me radiokarbon (C-14) mbështetet në idenë që organizmi ka ngordhur, dhe nuk po shkëmben më karbon me ambientin. Kështu një mostër ‘datohet’ duke marrë për pikënisje kohën e ngordhjes së organizmit. Atëherë, si mund të tregohet një pemë e gjallë se ka ngordhur para 8,000 vjetësh?

Zgjidhja e kësaj enigme në dukje sugjerohet nga komenti i po këtij artikulli që “një trung i vetëm peme mund të arrijë në moshën shumë-shumë 600 vjeçe.” Me fjalë të tjera, nuk ka asnjë mostër që është ‘datuar’ (nga cilado metodë) të jetë më shumë se 600 vjeçe. Artikulli thotë gjithashtu që “bredhat kishin mbijetuar duke nxjerrë një trung të ri menjëherë pas ngordhjes së të vjetrit.” Me fjalë të tjera, pemët krijuan klone të vetes. Kjo sugjeron që datimi synonte të përcaktonte se kur nisi procesin pema e parë e pemëve tashmë të ngordhura në atë grup, që është trungu paraardhës i trungjeve që jetojnë sot (të cilat janë më pak se 600 vjeçe). Natyrisht, kjo përfshin një palë presupozimesh shumë më të tërthorta. Edhe datimi me radiokarbon kishte të bënte vetëm me një mostër të ngordhur – gjë që ka kuptim.2

Një artikull tjetër mbi po këtë zbulim duket se vërteton këtë përfundim, pra, që mosha nuk del nga datimi me unazat e pemëve, por nga datimi me radiokarbon i cili është shumë më i cënueshëm.3 Ky artikull i fundit u referohet datave akoma më të vjetra (9,550 vjet), dhe bën të qartë që ky rezultat doli nga copëza druri të gjetura poshtë pemëvë të gjalla, jo të nxjerra prej tyre si mostra. Për më tepër ai vërteton që mostrat me datat e vjetra kishin të njëjtin material gjenetik me pemët që jetojnë sot (d.m.th. ishin klone).

Sigurisht që ka pemë të gjalla të cilat janë mijëra vjeçe, siç janë sekuojat gjigante të Kalifornisë. Por këto në fakt përbëjnë një evidencë bindëse për Përmbytjen mbarëbotërore. Pse? Sepse, në qoftë se disa gjëra kanë mbijetuar për disa mijëra vjet, duket se nuk ka arsye pse disa prej tyre të mos jenë akoma të gjalla pas, ta zëmë, 10 ose 20 mijë vjetësh. Por të tilla kaq të vjetra nuk ka. Duke bërë lëshime për ndonjë unazë të shtuar ngandonjëherë në stinë, të gjitha moshat sipas unazave të pemëve më të vjetra të tokës përputhen me idenë që të gjitha pemët që rriteshin në planetin tonë u vranë ose u çrrënjosën nga Përmbytja e përshkruar në Librin e Zanafillës, rreth 4,500 mijë vjet më përpara.

Mësimi që del prej kësaj është ky: kur faktet duket sikur bien ndesh me Biblën, ia vlen gjithmonë t’i shqyrtosh përsëri më nga afër. E sidomos kur është fjala për diçka në masmedia.

Referenca

  1. Swedish Spruce May Be World’s Oldest Living Tree, 14 Prill, 2008. Kthehuni në tekst
  2. Kjo na kujton një kohë tjetër kur media bëri bujë për një pemë të vjetër, e cila rritet në Tasmani të Australisë, gjoja 10,000 vjeçe—edhe në këtë rast, nuk ishte aspak datimi me unaza burimi i kësaj moshe. Shih tek Living tree ‘8,000 years older than Christ’ (?), Creation 17(3):26–27, 1995. Kthehuni në tekst
  3. World’s oldest living tree discovered in Sweden. Kthehuni në tekst.