پھل دار نباتات … خالق دے گواہ

Geoff Chapman

پھل دار نباتات … خالق دے گواہ

از جیف چیپ مین

مترجم: مبشر مائیکل عرفان

کوئی واضہیا ثبوت نہیں ملدا جنہا پھلدا ر پودے دکھاندے نیں۔ اک دفعہ چارلس ڈارون نے خود ای تبصرہ کر کے آکھیا : ’نباتات دی دنیا دی تاریخ وچ، جداں مینوں لگدا اے ، اعلیٰ پودیاں دی ظاہر ی یک لخت تے غیر متوقع ترقی توں کجھ وی زیادہ غیر معمولی نہیں اے۔‘¹ آرچڈ خاندان پودیاں دے سب توں وڈے خاندانوں وچوں اک اے جیہدے وچ تیس ہزار قسماں موجود نیں ۔ آرچڈ کئی شکلاں تے حجماں وچ پائے جاندے نیں ، سب تو ں ودھیا غالباً حشرات دی نقالی انواع نیں ۔ ایہناں وچوں بوہت ساری نقالی انواع انتہائی تولیدی عمل دے دوران حشرات نوں کشش کرن دے زبردست طریقے رکھ دے نیں ، دونویں بصیرتی تے سونگھن دیاں حساں نوں کشش کر دے نیں ۔ آیا ارتقاع ایہناں عواملاں دے آغاز نوں واضہیا کر سکدی اے ۔

عمیق حکمت

ڈارون آرچڈ توں متاثر ہویا ؛ اپنی انواع دے آغاز وچ اوس نے ’لامحدود عمیق منصوبیاں دی تعداد ‘ نوں ظاہر کیتا جس دی بدولت آرچڈ اپنی پولی نیشن دا یقین کر دے نیں ،ا شارہ کردیاں ہویا کہ ایہہ پھل دے ہر حصے وچ تبدیلیاں لاگو کر چکے نیں۔² تاہم، ڈارون نے واضہیا کرن دی کوشش نہیں کیتی کہ کداں فطری چناؤہولے ہولے پھل پیدا کر سکدا سی جیہڑا حشرات توں ایہناں نزدیک توں ملدے جلدے سن کہ حشرات خود ای بیوقوف بن جاندے سی۔ اوس نے محض ایہناں ساختاں نوں ’بوہت ساریاں موروثی تبدیلیاں دے مجموے ‘ دے طور تے بیان کیتا ، جیہڑا وضاحت نہیں ، بلکہ محض اک رائے واں۔

نوے دَور دے ارتقا پسنداں دے کول کوئی تسلی بخش وضاحت نہیں اے ، آیا ، سادگی نال دعویٰ کرن والی کہ پھل تے حشرات اک دوجے نال ہم آہنگ ہون لئی بے یک وقت فروغ پاوندے نیں ۔ مرحوم گورڈن ریٹ رے ٹیلر اک ارتقا پسند سی، جس نے ، تاہم، نظریے دے بارے وچ بوہت سارے پیچیدہ سوالات نوں چُکیا۔ آرچڈ دے بارے وچ، اوس نے لکھیا: ’آرچڈ دی شکل وچ بوہت ساریاں تبدیلیاں تھوڑی جیہی یا صفر چناؤ قدر رکھ سکدیاں سی ؛ یا ، کم ازکم ، اک تبدیلی دوجی توں زیادہ نوی نہیں اے ۔‘³ اوس نے ایہہ وی لکھیا: ’لیڈی سلیپر آرچڈ انتہائی پیچیدہ عمل تولید رکھ دا اے – او تباہی دے دہانے تے نیں ۔ ‘⁴

پیچیدہ نمونہ

بوہت سارے آرچڈ دا پیچیدہ نمونہ خیال نوں کٹ دیند ا اے کہ او ہولے ہولے نشوونما پاؤندے نیں ۔ چونکہ اوہناں دی پیچیدہ تکنیک دا سارا مقصد پولی نیشن دے ذریعے انواع دی بقا دی یقین دہانی اے ، اور چونکہ پولی نیشن توں بغیر انواع صفحہٴ ہستی توں مٹ جان گئیاں ، ایہہ ہوندا اے کہ اس سامن دے ہر پودے نوں ٹھیک جگہ تے رہن تے شروع توں ٹھیک کم کرن دی ضرورت ہوندی اے۔

اگر اک آرچڈ نوں مکھی یا دوجے حشرے دی مانند نظر آن لئی یعنی پولی نیٹر نوں کشش کرن دی ضرورت سی ، فیر جد تیک ایس وچ اوس حشرے توں اچھی خاصی ملدی جلدی شکل نہ بناؤندا تے او کشش نہیں ہووے گا۔

حیران کن عمل

آرچڈ خاندان دا سب توں بوہتا حیران کن ارکان وچوں اک بالٹی آرچڈ اے ، جیہڑا دو انواع ، کوری اینتھس سپیشی اوسا تے سٹین ہوبیا گرینڈی فلورا چہ پیدا ہوندا اے۔ ایہہ آرچڈ پیچیدہ عمل رکھ نیں جس دی بدولت مکھیاں متاثر ہوندیاں نیں ، پھنس جاندیاں تے تد فیر آزاد ہو جاندیاں نیں ۔ بکٹ آرچڈ وچ مکھیاں دے دو نر انواع دے وسیلے نال عمل تولید ہوندا اے – یوگلوسا میری اینا تے یوگلو سا کورڈ یٹا – جیہڑا بذاتِ خود خاص طور تے ایس کم لئی تیار ہوندے نیں ۔

آرچڈ وچوں نکلن والے رس دی خوشبو توں پہلی جھلک وچ متاثر ہو کے ، مکھی پھل دی سطح تے اک مائع جمع کر دی اے جیہڑی اوہنوں مادہ مکھیاں لئی پُرکشش بنا دیوے گی ۔ ایہہ مکھیاں اپنی تبدیل شُد اگلی ٹنگاں تے جمع کرن والے اعضا رکھدیاں نیں جیہڑا پچھلی ٹنگاں تے خانیاں وچ خوشبو نوں منتقل کر دا اے جس توں ایہہ مادہ مکھیاں نوں تولید لئی کشش کرن واسطے چھڈیاں جاندیاں نیں ۔

آرچڈ دی سطح پتلی اے ، جیہڑی مکھیاں نوں پھسلن تے ’بالٹی‘ وچ گرن دا سبب بندی اے جیہڑی اک بالائی غدود دے گرن والے مائع دے تالاب تے مشتمل اے۔ واحد رستہ جتھوں مکھی بچ سکدی اے اک نالی دے ذریعے اے ، تے اوتھے مائع دے تالاب دے سوراخ دے داخلے تیک رہنمائی کرن والا اک مناسب قدم اے ۔

جد مکھی موری توں بچن والی اے ، تد موری دیاں دیواراں سکڑ دیاں ہوئیاں مکھی نوں پھیر لیندیاں نیں۔ پودے دا عمل تد دو بیجاں دی تھیلیاں نوں مکھی دی کمر نال چمٹاندا اے، تے چمٹن نوں خشک ہون دے وقت دی اجازت دین توں بعد ، ایہنوں آزاد کر دیندا اے ۔ اگر او مکھی فیر دوجے بالٹی آرچڈ دے ول اُڑ جاندی اے ، تے اوہی عمل واقع ہووے گا ، سوائے ایس وقت ، جد مکھی موری چوں نکلن دی کوشش کر دی اے ، تے نالی دی چھت تے اک ہُک بیج دی تھیلی نوں اتار دی اے ، تے عمل تولید مکمل ہو جاندا اے !

درست ترتیب

بالٹی آرچڈ دے عمل وچ کم از کم پنج مختلف کم شامل نیں ، جنھاں نوں یقیناً صحیح ترتیب نال کم کرنا چاہی د ااے ۔ مکھی نوں کشش کرنا، ایس نوں بالٹی وچ گرن دا موجب بنانا، مائع دے نال بالٹی نوں ’بھری ہوئی‘ رکھن لئی غدود دا کم ، نالی چوں نکلن دا رستہ ، تے منسلک کرن دے آلات تے بیج دی تھیلیاں نوں اُتارنا ۔ اگر ایس عمل دا کوئی وی حصہ ضائع ہو جاوے یا نامکمل رہے ، تے پودا بارور نہیں ہوسکدا ۔ بالٹی آرچڈ دا حیران کن تے غیر متوقع عمل دا شروع یقینی طور تے ہولے ارتقا دے نظریے دی موت اے ۔

ایہناں پودیاں نوں یقیناً بالکل شروع توں ایس طرح کم کرن لئی پیدا ہونا تے تیار ہونا چاہی دا سی ، تے خُدایِ خالق دے نمونے تے قُدرت دی کثرت نال گواہی دینی چاہی دی اے۔