Oszustwo na nowo odkryte

Już od dawna było wiadome, że jeden z najbardziej efektywnych popularyzatorów ewolucji fałszował niektóre rysunki, ale dopiero teraz wyszedł na jaw zapierający dech zasięg tego oszustwa.

Autor Russell Grigg
tłumacz Andrew Ostapowicz

Większość ludzi słyszało, albo nawet byli tego nauczani, że ludzki zarodek w pierwszych miesiącach rozwoju przechodzi przez różne stadia ewolucyjne, gdy ma skrzela podobne do rybich, ogon jak małpa itd.

Idea ta nie tylko była przedstawiana pokoleniom studentów biologii/medycyny jako fakt, ale także przez wiele lat była skutecznie używana, by usprawiedliwiać aborcje. Zwolennicy aborcji twierdzili, że zabijane, nienarodzone dziecko było dopiero w stadium ryby lub małpy, i jeszcze nie stało się istotą ludzką.

Ideę tą (zwaną embrionalną rekapitulacją) żarliwie głosił Ernst Haeckel od późnych lat 1860-tych, by promować teorię ewolucji Darwina w Niemczech, choć sam nie miał dowodów, by poprzeć swe poglądy.¹

Podrobione dane

Nie mając dowodów, Haeckel wziął się za ich utworzenie. Oszukańczo zmieniał rysunki ludzkich i psich zarodków sporządzone przez innych naukowców, by zwiększyć ich podobieństwo i ukryć różnice. Sprawozdaliśmy o tym w jednym z niedawnych numerów naszego czasopisma Creation.²

Równi mu rangą naukowcy (szczególnie, w r. 1874, Wilhelm His Sr, profesor anatomii na uniwersytecie w Lipsku) wiedzieli, że Haeckel dokonał fałszu i wydobyli od niego małe sprostowanie, w którym winił kreślarza o niezdarne pomyłki – bez stwierdzenia, że to on sam był tym kreślarzem!²

Większość poinformowanych ewolucjonistów w ciągu ostatnich 70 lat zdawała sobie sprawę, iż teoria rekapitulacji jest fałszywa.³

Mimo to, idea rekapitulacji jest nadal stawiana jako dowód popierający teorię ewolucji w wielu książkach, a szczególnie w encyklopediach i przez popularyzatorów ewolucji, jak zmarły już Carl Sagan.⁴

Ale poczekaj – jest więcej

747-haeckel-embryos — Sławne (raczej niesławne) 24 rysunki embrionów niby to pokazujących osiem różnych zarodków w trzech stadiach rozwoju, które Haeckel opublikował w swej *Athropogenie*, w Niemczech w r. 1874.

Gdy ewolucjoniści mówią, że teoria rekapitulacji jest fałszywa, to zazwyczaj nie mają zamiaru przyznać, że porównanie zarodków nie daje dowodów wspólnego pochodzenia. W rzeczy samej, nadal często podkreślają zakładane podobieństwa między zarodkami we wczesnych stadiach (zwą to zarodkową homologią) jako dowód ewolucji. Założenie to opiera się na idei, że takie podobieństwa są „powszechną wiedzą”.⁵

Te rzekome podobieństwa zarodków od lat opierają się, świadomie lub nieświadomie, na zestawie 24 rysunków, które Haeckel najpierw opublikował w r. 1866, w swej książce Generalle Mophologie der Organismen, a potem powtórzył w r. 1874 w swej bardziej popularnej Anthropogenie (zob. poniżej). Mają one pokazywać zarodki ryby, salamandry, żółwia, kury, świni, krowy królika i człowieka w trzech stadiach rozwoju.

Owe różne stadia, szczególnie wczesne, pokazują znaczne podobieństwo. Od czasu, gdy te rysunki się pojawiły, zakładano, że podają coś bliskiego prawdzie o zarodkach kręgowców. Do tego stopnia, że nadal pojawiają się w podręcznikach i popularnych dziełach o ewolucji.^6,7

W rzeczywistości zaś, nikt nie potrudził się, by to sprawdzić – aż do niedawna. Okazało się, że fałszerstwo, którego dokonał Haeckel, było gorsze niż ktokolwiek myślał. Nie dotknęło to samej idei rekapitulacji, okazało się, że podobieństwa są o wiele, wiele mniejsze niż ktokolwiek myślał.

Oszustwo zbadane i wyjawione

16017-richardson-embryos — **Górny rząd**: Rzysunki szeregu różnych zarodków, które zrobił Haeckel, pokazujące niezwykłe podobieństwo we wczesnym stadium rozwoju (pączek ogonowy).
**Dolny rząd:** Zdjęcia, które zrobił Richardson, pokazujące jak owe zarodki rzeczywiście wyglądają w tym samym stadium. (Od lewej: *Salmo salar*, *Cryptobranchus allegheniensis*, *Emys orbicularis*, *Gallus gallus*, *Oryctolagus cuniculus*, *Homo sapiens.)* Wielu nowoczesnych ewolucjonistów już nie twierdzi, że ludzki zarodek powtarza stadia ewolucji w dorosłym wieku, ale wskazują na górny rząd, by twierdzić, że powtarza zarodkowe stadia, jak to narysował Haeckel. Jednak i to poparcie dla ewolucji jest obecnie wyjawione jako oparte na sfałszowanych rysunkach.

Michael Richardson, wykładowca i embriolog w St. George Hospital Medical School (Szkoła Medyczna Szpitala Św. Jerzego) w Londynie, wyjawił to dalsze oszustwo w artykule zamieszczonym w żurnalu Anatomy and Embriology,⁸ niedawno recenzowanym w Science i New Scientist.¹⁰

Richardson powiedział, że zawsze wyczuwał, że coś było niewłaściwe w rysunkach, które publikował Haeckel, gdyż „nie zgadzały się z jego [Richardsona] zrozumieniem szybkości rozwoju ryb, gadów, ptaków i ssaków w wyłanianiu się ich cech charakterystycznych”.⁸ Nie mógł znaleźć zapisu, wskazującego że ktoś rzeczywiście porównał zarodki jednego gatunku z innym, tak że „nikt nie cytował żadnych danych porównawczych popierających tę ideę”.⁸

Zebrał więc międzynarodowy zespół, by tego dokonać – zbadać i sfotografować „zewnętrzną formę zarodków z szerokiego wachlarza różnego rodzajów kręgowców, w stadium porównywalnym, jak to zobrazował Haeckel”.⁸

Zespół ten zebrał zarodki 39 różnych stworzeń, włączając torbaczy z Australii, żaby drzewne z Puerto Rico, węże z Francji i zarodek aligatora z Anglii. Znaleźli, że zarodki różnych gatunków są bardzo różne. W rzeczy samej są one tak różne, że rysunki, które zrobił Haeckel (zarodki człowieka, królika, salamandry, ryby, kury itd. wszystkich wyglądających podobnie) nie mogły być zrobione z rzeczywistych egzemplarzy.

Richardson, w wywiadzie, który dla The Times (London) przeprowadził z nim Nigel Hawkes, powiedział:

Jest to jeden z najgorszych przypadków oszustwa naukowego. Jest to szokujące, by stwierdzić, że ktoś uważany za wielkiego naukowca umyślnie wprowadzał w błąd. Czuję się rozgniewany… to, co zrobił Haeckel znaczyło wziąć zarodek człowieka i skopiować go, udając, że salamandra, świnia i wszystkie pozostałe wyglądają tak samo w tym samym stadium rozwoju. Tak nie jest… To są fałszerstwa,”¹¹

16017-embryos — Więcej zdjęć Richardsona zarodków w tym samym stadium rozwoju - pączka ogonowego - i w tej samej skali, pokazujących ogromne różnice między gatunkami. (Od lewej *Petromyzon marinus*, *Acipenser ruthenus*, *Bufo bufo*, *Erinaceus europaeus*, *Felis catus*, *Manis javanica*, *Canis familiaris*.)

Haeckel nie tylko zmieniał rysunki przez dodawanie, omijanie i modyfikowanie szczegółów, ale jak stwierdził Richardson i jego zespół:

„zmieniał także skalę, by wyolbrzymiać podobieństwa między gatunkami, nawet gdy różnice rozmiarów były 10-krotne. Haeckel dalej zacierał różnice, przez zaniedbanie podania nazwy gatunku w większości przypadków, jak gdyby jeden przedstawiciel był dokładny dla całej grupy zwierząt”,⁹

W r. 1874 Professor His, ogłosił rysunki, które sporządził Haeckel, jako fałszerstwa i były załączone w jego jakby wyznaniu, ale wg Richardsona:

„Wyznanie Haeckel’a, zostało zagubione, gdy jego rysunki były ponownie użyte w książce z r. 1901 Darwin and after Darwin (Darwin i po Darwinie) i szeroko reprodukowane w podręcznikach biologii w języku angielskim.”^9,12

Czy teraz będzie pęd, by biblioteki, wydawcy i sprzedawcy ewolucjonistycznych książek wycofali z obiegu, zmodyfikowali i innym sposobem przyznali fakt, że idea zarodkowych podobieństw sugerująca ewolucję, była oparta głównie na akademickim fałszerstwie?

Zdjęcia fotograficzne zarodków użyte w tym artykule uprzejmie podał Dr. Michael K. Richardson. Oryginalnie zamieszczone były w M. K Richardson et al., „‘There is no highly conserved embryonic stage in the vertebrates: implications for current theories of evolution and development’, Anatomy and Embryology, 196(2):91–106, 1997, © Springer-Verlag GmbH & Co., Tiergartenstrasse, 69121 Heidelberg, Germany. Reprodukowane tu z pozwoleniem.

Przypisy

Powierzchowne podobieństwo różnych zarodków przyciągało uwagę zoologów przed Haeckel’em, włącza to J. F. Meckel (1781–1883), M.H. Rathke (1793–1860), i Etienne R.A. Serres (1786–1868) którzy teoretyzowali, że zarodki wyższego rzędu stworzeń, przechodzą przez stadia podobne do dorosłych niższych stworzeń, a K. von Baer (1792–1876) który był kreacjonistą, przeciwstawiał się temu poglądowi, jak też energicznie oponował przeciw Darwinizmowi (Encyclopaedia Britannica 1:789, 1992). Był to Haeckel, który spopularyzował tę ideę ze swą popularną frazą ‘ontogeny recapitulates phylogeny’ (co znaczy iż rozwój zarodka ludzkiego w macicy jest powtórzeniem ewolucyjnego rozwoju człowieka od prymitywnych stworzeń). Wróć to tekstu.
R. Grigg, Ernest Haeckel: Ewangelista ewolucji i apostoł oszustw (Ernst Haeckel: Evangelist for evolution and apostle of deceit), Creation 18(2):33–36, 1996. Wróć to tekstu.
Np. Ewolucjonista Stephen J. Gould powiedział, “Zarówno teoria [rekapitulacji], jak i ‘podejście drabinowe?’ do klasyfikacji, które promował, są, lub powinny dzisiaj być zarzucone.” Dr Down’s Syndrome, Natural History 89:144, April 1980, cited from Henry Morris, The Long War Against God, Baker Book House, Michigan, p. 139, 1989. Wróć to tekstu.
E.g, World Book Encylopedia 6:409–410, 1994; Collier’s Encyclopedia, 1994, 2:138, 1994; Carl Sagan, The Dragons of Eden, Book Club Associates, London, pp. 57–58, 1977. Wróć to tekstu.
Kreacjoniści od wielu lat wskazywali, że podobieństwo nie udowadnia wspólnego pochodzenia, ale może równie dobrze być rezultatem wspólnego planu konstrukcji, wspólnych sposobów sprawności inżynieryjnej itp. See DNA Similarity of Humans and Chimps—does it prove common ancestry? Wróć to tekstu.
E.g. Scott Gilbert, Developmental Biology, Sinauer Associates, Massachusetts, fifth ed. pp. 254 and 900, 1997, where Gilbert wrongly attributes the drawings to ‘Romanes, 1901’. And George B. Johnson, Biology, Mosby-Year Book, St Louis, p. 396, 1992. Wróć to tekstu.
E.g. Mahlon Hoagland and Bert Dodson, The Way Life Works, Ebury Press, London, p. 174, 1995, przedstawia rysunki Haeckel’a w pełnym kolorze, nie mniej! A Richard Leakey, w Illustrated Origin of Species, Faber and Faber, London, p. 213, 1986, choć określa Haeckel’a ‘dogmat rekapitulacji’ jako ‘wprowadzający w błąd’, mimo to reprodukuje te rysunki. Wróć to tekstu.
Michael Richardson et al., Anatomy and Embryology 196(2):91–106, 1997. Wróć to tekstu.
Elizabeth Pennisi, Haeckel’s Embryos: Fraud Rediscovered, Science 277(5331):1435, 5 September 1997. Wróć to tekstu.
Embryonic fraud lives on, New Scientist 155(2098):23, 6 September 1997. Wróć to tekstu.
Nigel Hawkes, An embryonic liar, The Times (London), p. 14, 11 August 1997. Wróć to tekstu.
Creationists have always been aware of Haeckel’s fraud, though not necessarily its extent. See Ian Taylor, In the Minds of Men, TFE Publishing, Toronto, pp. 185ff., 275ff., 1986; Wilbert H. Rusch Sr, “Ontogeny recapitulates phylogeny”, Creation Research Society Quarterly 6(1):27–34, June 1969; Douglas Dewar, Difficulties of the Evolution Theory, Edward Arnold & Co., London, Chapter VI, 1931. Also Assmuth and Hull, Haeckel’s Frauds and Forgeries, Bombay Press, India, 1911. Wróć to tekstu.